‘Jeeeee-zus, heb medelijden met mij.’ Even kijk ik mijn dochtertje verbaasd aan, maar voor ik iets kan zeggen, klinkt er alweer een nieuwe roep van haar kant: ‘Jezus, helluppp!! Ik kan niet zien!’
Wie denkt dat ik een gezellig ‘bijbelbankmomentje’ met mijn kleuter heb, heeft het goed mis. Nee, terwijl ik tussen de schappen van de supermarkt mijn boodschappenlijstje afwerk, laat zij vanuit het winkelwagentje zien (nou ja, vooral horen) dat ze echt wel thuis is in de bijbelverhalen die ik aan haar vertel of voorlees.
De tekst uit de Kijkbijbel heeft ze niet alleen goed onthouden, ook de illustratie die bij het verhaal van Bartimeüs hoort, weet ze tot leven te brengen. In gedachten vraag ik me af wie nu eigenlijk het roodste hoofd heeft of de grootste mond. Bartimeüs uit de Kijkbijbel of Meike in het winkelwagentje?!
Juist in de vaste momenten die we thuis rondom het bijbellezen proberen te creëren, glijdt mijn dochter snel van mijn schoot. Ze geeft vaak niet thuis en is met van alles en nog wat bezig, behalve met het bijbelverhaal. Althans, zo lijkt het. Mijn schijnbaar verloren tijd blijkt opeens toch goed geïnvesteerd te zijn. Het wordt misschien eerder tijd dat ik mijn eigen beeld of verwachting bijstel van hoe mijn kind een bijbelverhaal verwerkt.
Als ik thuis de planten water geef, trek ik ze daarna toch ook niet gelijk uit de pot om te kijken of hun wortels wel groeien. Je geeft ze tijd, ruimte en licht om tot bloei te komen. Kinderen en vooral ook jonge kinderen hebben tijd en ruimte nodig als het om geloofsgroei gaat.
Ontdek de Bijbel samen met je kinderen!
Vaste momenten en rituelen zijn onmisbaar voor jonge kinderen, maar stel er niet te hoge eisen aan. Het is net als tandenpoetsen, handen wassen en gezond eten; een goede gewoonte. Een goede gewoonte is niet altijd een ‘gouden moment’. Gouden momenten kun je niet creëren. Die overkomen je.
Toch zijn er bij kleuters een viertal handreikingen te geven als het om bijbellezen gaat:
- Omarm de herhaling
Dat kleuters van herhaling houden, ondervind ik dagelijks aan den lijve. O wee als ik een regel uit het verhaal anders lees dan de keren daarvoor. ‘Mam, dat staat er niet. Je leest het niet goed.’ Mijn zoontje van zes kent hele stukken van de Prentenbijbel uit zijn hoofd. Ook ziet hij woorden die hij al kan lezen. Die beginnende geletterdheid maakt het bijbellezen voor hem nog leuker. - Spontane creativiteit
Ik vind het heel mooi om te zien hoe kleuters in staat zijn om bijbelkennis om te zetten in een stuk spontane creativiteit. Na het verhaal van Mozes verstopt Meike haar pop spontaan in de kamer en gaat zelf zoeken tot ze hem vindt. En het verhaal van de Samaritaan is al meerdere keren met Lego gebouwd en uitgespeeld. - Rituelen geven vastigheid
Rituelen om het bijbelverhaal heen zijn zoals gezegd een goede gewoonte. Je kunt hierbij denken aan bidden, zingen of een vragenspelletje. Kijk hierbij wat je kind nodig heeft en wat bij hem of haar past. Rituelen zorgen voor rust en een gevoel van veiligheid. Kleuters vinden het bijvoorbeeld fijn om de dag op een vaste manier af te sluiten. - Wees vindingrijk
Kleuters zijn sfeergevoelig, leergierig en vinden heel veel leuk, maar kunnen ook van het ene in het andere moment terugvallen in een bepaalde koppigheid of starheid. Schrik niet als je kind opeens geen gebed meer wil opzeggen of liever geen liedje zingt voor het slapengaan.
Misschien wil je kind niet zelf bidden, maar vindt hij of zij het wel fijn om te zeggen waar jij voor kan bidden. Luister naar en dans op liedjes in plaats van ze te zingen. Of raad elkaars liedjes door om de beurt de wijs ervan te neuriën.
Wat je ook doet of bedenkt, uiteindelijk ‘lezen’ de kinderen naast de bijbelverhalen vooral jou! Jij bent voor je kleuter een belangrijke beelddrager van God. Jouw kind ziet hoe jij Gods liefde weerspiegelt en weerkaatst in het leven van alledag. En dat heeft misschien meer impact dan welk bijbelverhaal ook.
Gerie van Dijk is medewerker Bijbelgebruik bij het Nederlands Bijbelgenootschap. Ze is getrouwd en moeder van drie kinderen.